Depresja

Ostatnio wspomniałam mimochodem o depresji i poczułam, że jednak temat nie został wyczerpany. Ok, ok, nie został nawet porządnie dotknięty, ale właściwie dobrze wpisuje się to w stany depresyjne. Człowiek w depresji jest właśnie taki wylogowany - niby go coś dotyka, ale w skali od 1 do 10, mniej więcej na 0,3. 

Nie będę udawać, że jestem ekspertem w tej materii. Mogę wam jedynie opowiedzieć o niej z perspektywy człowieka, który nie raz się z nią zetknął: z daleka, z bliska i bardzo bliska. Fachowej literatury jest na ten temat mnóstwo, coraz więcej mówi się o problemach psychicznych. Odczarowujemy mit, że jak człowiek ma "problem z głową" to znaczy, że jest niebezpiecznym świrem.

Mama, babcia, siostra, córka, żona, przyjaciółka, przyjaciel, mąż, syn, brat, dziadek, tata - każdy z nich może zostać dotknięty tą chorobą. Bo przede wszystkim musimy pamiętać właśnie o tym: depresja jest chorobą.

Stereotypowo zakładamy, że chory będzie kiwał się w kącie. Że zasłony będą zaciągnięte, pudełka po jedzeniu na wynos będą się walały po stole i podłodze. Tylko tak przeważnie wygląda "czarna rozpacz" po zerwaniu z facetem w amerykańskim filmie. A życie? Życie jest zupełnie inne.

Depresja to też sukienki w kwiatki, oglądanie bajek z dziećmi, awans w pracy. I łkanie pod prysznicem. Niechęć do działania. Bezradność. Bezsilność. Permanentny tumiwisizm. To też smutek pomieszany ze złością i okropne uczucie, że jest się w tym wszystkim samotnym.

Depresja jest chorobą, a jej przyczyny nie zostały zbadane do końca. Wśród najpopularniejszych wymienia się uwarunkowania genetyczne, zaburzenia w wydzielaniu i przyswajaniu dopaminy czy serotoniny, ale też czynniki psychologiczne, takie jak żałoba czy trauma. 

Jednak wbrew temu co głoszą niektórzy złotouści, żaden człowiek skrolując Internet w poszukiwaniu aktualnych trendów nie stwierdził, że trzaśnie sobie nowe espadryle, zmianę płci i depresję. No nie. Gdyby mi teraz ktoś wyskoczył z takim tekstem zapytałabym czy jest głupi od zawsze, czy mu w którymś momencie mózg uchem wypadł. Bo depresja to nie fanaberia tylko choroba, która odcina od życia.

 
Na przykład X: chodziła do pracy, malowała się, rozmawiała z ludźmi i codziennie rano była rozczarowana, że nie zmiotła nas nocą jakaś zabłąkana asteroida. Miła, mała apokalipsa, wszyscy żyją dalej w wiecznej szczęśliwości. Amen.

Albo Y. Matka dzieciom. Ogarniała dom, pracę i pół wsi, a jadąc polną drogą zastanawiała się czy nie wpakować się na drzewo. Bo miała już dość tego, że nie może się na niczym skupić, niczego zapamiętać, że nie je i nie śpi - chociaż ciągle jest zmęczona.

Z z kolei malować się nie musi, bo jest facetem. Nie łka w kącie, nie ma myśli samobójczych. Codziennie tylko wstaje z coraz wiekszym trudem, coraz mniej rzeczy go cieszy, coraz mniej interesuje. Narasta w nim za to krzyk, którego nie umie wyrazić. Najbardziej chciałby usiaść i siedzieć i żeby nikt niczego od niego nie chciał. 

 
Przerażające to wszystko, prawda? Tylko dla osoby w depresji nie ma to żadnego znaczenia. Jest ci wszystko jedno czy pada deszcz, czy świeci słońce. Czy jesz rzodkiewki, czy tekturę. Czy jesteś sam, czy wśród ludzi. Obojętnie ci z tym, że w ogóle żyjesz. Wszystko przepływa z daleka. Nawet fal nie robi.

 
Zawsze mnie rozwalają na łopatki rady w stylu: "weź się w garść", "zepnij się w sobie", "inni mają gorzej". Nie wiem dlaczego komukolwiek miałoby być z tego powodu lepiej. Jeśli mi jest źle, tak bardzo, bardzo źle, a inni mają gorzej, to znaczy, że jest tragicznie. Pocieszenie z odwłoka wzięte.

Albo zdrowe endorfiny po wysiłku. Super, ale dla zdrowego człowieka. Chory na depresję nawet zęby myje na przymus i ledwo stoi przy umywalce. Bynajmniej nie dlatego, że lubi śmierdzieć. Po prostu nie ma siły.

I nie, sam z siebie nie spróbuje nie być chory. Nie pouśmiecha się i nie zacznie pozytywnie myśleć. Jakoś choremu na grypę nikt nie proponuje, żeby wyleczył się siłą woli.

Żeby wyjść z depresji potrzeba pomocy specjalisty. Nie zawsze musi to być psychiatra. Pomaga rozmowa z psychologiem, terapeutą albo duchowym przewodnikiem. X w początkowym etapie pomogły leki, ale znacznie bardziej pomogły jej medytacje pod okiem terapeutki. Ponieważ jest wierząca, odbyły się w duchu chrześcijańskim. Y przez długie miesiące leczyła się u różnych specjalistów i brała tabletki w najróżniejszych konfiguracjach. Dziś obie mogą powiedzieć, że od dawna nie doświadczyły stanów depresyjnych. Jednak do końca życia będą musiały uważać żeby nie uciec od świata. Depresja przypomina jazdę kolejką górską: raz jesteś na dole, raz na górze. Oby okresy "góry" były jak najdłuższe.

Nie każdy obniżony nastrój to zaczątek choroby. Czasem faktycznie brak nam hormonów szczęścia, łapie nas jesienna chandra, albo jesteśmy przeciążeni pracą. Jeśli jednak taki stan trwa zbyt długo, potrzeba pomocy kogoś, kto wie jak sobie z tym poradzić.

I może my też przy okazji nauczymy się większej delikatności i cierpliwości. 

 
Każde życie jest cenne. Twoje też jest cenne, człowieku z depresją! Może dziś tego nie dostrzegasz. Może wywracasz oczami na samą myśl. Ale nie wiesz co zrobisz za 2 lata. Bo mam nadzieję, że za dwa lata ciągle będziesz z nami. I za 12. I za 22. Wierzę, że zrobisz wiele ważnych rzeczy. Może zaczniesz pisać bloga? Może opowiesz o tej wędrówce przez ruchome piaski i uratujesz komuś życie? 

Mocno trzymam za ciebie kciuki!

Fot. Sydney Sims / Unsplash